تومور نخاعی چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟
تومور نخاعی، یکی از مشکلات پزشکی بسیار جدی بوده که میتواند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. این تومورها ممکن است به صورت خوشخیم یا بدخیم باشند که هر یک از آنها خطرات و عوارض خاص خود را دارند. حالا اگر میخواهید بیشتر بدانید که تومور نخاعی چیست، چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود، پیشنهاد میکنیم ادامه مطلب را از دست ندهید.
تومور نخاعی چیست؟
به طور کلی؛ به رشد غیرطبیعی سلولها در داخل یا اطراف نخاع، تومور نخاعی گفته میشود. نخاع در واقع بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که اطلاعات را بین مغز و سایر بخشهای بدن منتقل میکند. تومورهایی که در این ناحیه رشد میکنند، میتوانند فشار زیادی به نخاع وارد کرده و باعث بروز علائم و مشکلات جدی شوند.
تومورهای نخاعی به دو دسته اصلی؛ تومورهای اولیه و تومورهای ثانویه تقسیم میشوند. تومورهای اولیه، مستقیماً از سلولهای نخاع یا پوشش اطراف آن (مانند مننژ) منشأ میگیرند. تومورهای ثانویه نیز در اثر متاستاز یا گسترش سرطانهای دیگر بدن به نخاع، به وجود میآیند. به عنوان مثال، سرطان ریه یا پستان میتواند به نخاع متاستاز کند.
انواع تومورهای نخاعی
تومورهای نخاعی را میتوان بر اساس موقعیت و منشأ آنها به چند دسته تقسیم کرد. در ادامه این بخش از مطلب، برای آشنایی بیشتر شما به بررسی انواع تومورهای نخاعی پرداختهایم.
تومورهای داخلی نخاعی
این تومورها در داخل خود نخاع رشد میکنند و میتوانند بافت عصبی را تحت فشار قرار دهند. بیشتر این تومورها به صورت خوشخیم هستند اما همچنان میتوانند اثرات جدی بر عملکرد عصبی داشته باشند. بنابراین در صورت تشخیص، بهتر است سریعاً به دنبال درمان باشید.
تومورهای خارجی نخاعی
یکی دیگر از انواع تومورها؛ تومورهای خارجی نخاعی هستند. این تومورها اغلب اوقات در اطراف نخاع (مانند استخوانهای ستون فقرات یا مننژ) شکل میگیرند. برخی از این تومورها نیز میتوانند به نخاع فشار وارد کرده و مشکلاتی را ایجاد کنند.
تومورهای متاستاتیک
همان طور که اشاره شد، این نوع تومورها از سرطانهای دیگر بدن به نخاع منتقل میشوند و معمولاً بدخیم هستند. درمان تومورهای متاستاتیک ممکن است نسبت به سایر موارد، پیچیدهتر باشد.
علائم تومور نخاعی چیست؟
علائم تومور نخاعی با توجه به نوع، اندازه و محل تومور ممکن است متفاوت باشد. برخی از این علائم تدریجی ظاهر میشوند و امکان دارد با مشکلات دیگری اشتباه گرفته شوند. بنابراین، تشخیص زودهنگام میتواند نقش بسیار مهمی در درمان موفق داشته باشد.
درد در ناحیه کمر یا گردن
یکی از شایعترین علائم تومور نخاعی، درد مداوم در ناحیه کمر یا گردن است. این درد امکان دارد با حرکت بدتر شود و به قسمتهای دیگر بدن نیز انتشار یابد. پس اگر زمانی شاهد چنین علائمی بودید؛ بهتر است نسبت به آن بیتفاوت نباشید.
ضعف عضلانی
تومور نخاعی میتواند با فشار بر نخاع، ضعف و از دست دادن قدرت عضلانی در دستها یا پاها ایجاد کند. این ضعف ممکن است به تدریج بدتر شود و در برخی موارد به فلج منجر شود.
مشکلات حسی
افراد مبتلا به تومور نخاعی ممکن است در برخی مواقع دچار بیحسی یا سوزن سوزن شدن در قسمتهای مختلف بدن شوند. این مشکل معمولاً در نواحی که تحت تأثیر تومور قرار دارند، بیشتر مشاهده خواهد شد و نباید آن را نادیده گرفت.
مشکلات ادراری یا گوارشی
یکی دیگر از علائم تومور نخاعی، وجود مشکلات ادراری یا گوارشی است. تومور نخاعی میتواند عملکرد مثانه و روده را نیز تحت تأثیر قرار دهد. افراد ممکن است بر اثر این مشکل، دچار بیاختیاری ادرار یا مشکلات گوارشی شوند.
اختلالات حرکتی
برخی از بیماران ممکن است با مشکل در راه رفتن، تعادل و هماهنگی مواجه شوند. این اختلال میتواند به مرور زمان بدتر شود و نیاز به استفاده از عصا یا ویلچر را ضروری کند. پس تحت هیچ شرایطی آن را بیاهمیت ندانید و به موقع خود را به دکتر برسانید.
تومور نخاعی چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص دقیق تومور نخاعی، به انجام آزمایشات و بررسیهای دقیق پزشکی نیاز دارد. پزشکان معمولاً از روشهای مختلفی برای تشخیص این مشکل استفاده میکنند. در ادامه، برخی از مهمترین موارد را برایتان مورد بررسی قرار دادهایم.
تصویربرداری MRI
این روش یکی از دقیقترین و رایجترین روشها برای مشاهده تومور نخاعی است. تصویربرداری MRI میتواند به پزشکان کمک کند تا محل، اندازه و نوع تومور را به خوبی تشخیص دهند.
سیتیاسکن
اگر تصویربرداری MRI کافی نباشد، پزشک ممکن است سیتیاسکن را توصیه کند. این روش نیز میتواند به تشخیص دقیقتر محل تومور کمک کند.
بیوپسی
روش بیوپسی یکی از روشهای دقیق بوده که امروزه پزشکان زیادی از آن بهره میگیرند. در برخی موارد، پزشکان نمونهای از تومور را برای بررسی بیشتر از بدن خارج میکنند تا نوع دقیق آن را تشخیص دهند.
روشهای درمان تومور نخاعی
همان طور که گفته شد؛ درمان تومور نخاعی بستگی به نوع، اندازه و محل تومور دارد. پزشکان بر اساس شرایط بیمار و نوع تومور، یکی از روشهای زیر یا ترکیبی از آنها را انتخاب میکنند.
جراحی
اگر تومور خوش خیم باشد و بتوان آن را بدون آسیب به نخاع خارج کرد، جراحی اولین گزینه خواهد بود. جراحان با استفاده از تکنیکهای پیشرفته، تلاش میکنند تا تومور را به طور کامل بردارند و از آسیب به نخاع جلوگیری کنند.
پرتودرمانی
در مواردی که تومور بدخیم است یا نمیتوان آن را به طور کامل با جراحی برداشت، پرتودرمانی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. این روش از پرتوهای رادیواکتیو برای کوچک کردن یا متوقف کردن رشد تومور استفاده میکند و بسیار مؤثر است.
شیمیدرمانی
برای برخی از تومورهای بدخیم، شیمی درمانی نیز ممکن است به کار گرفته شود. این روش از داروهایی برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میکند. دقت داشته باشید؛ روش شیمی درمانی، یک درمان قطعی نیست و باید در کنار آن از داروهایی که پزشک تجویز کرده هم استفاده کنید.
درمانهای حمایتی
علاوهبر روشهای جراحی و دارویی، بیماران نیاز به مراقبتهای حمایتی هم دارند. این مراقبتها شامل فیزیوتراپی برای بازیابی حرکت و قدرت عضلانی و مدیریت درد با داروهای مسکن است. روشهای حمایتی میتوانند بسیار مفید و مؤثر باشند. پس از انجام آنها غافل نشوید.
آیا تومور نخاعی قابل پیشگیری است؟
متأسفانه بسیاری از تومورهای نخاعی به دلایل ناشناختهای به وجود میآیند و پیشگیری از آنها، ممکن نیست. اما میتوان با رعایت سبک زندگی سالم و مراقبتهای پزشکی منظم، در صورت بروز علائم مشکوک به موقع به پزشک مراجعه کرد و از پیشرفت تومور جلوگیری کرد. پس سعی کنید هر چند وقت یکبار؛ آزمایشهای لازم را انجام دهید و به توصیههای پزشکتان هم توجه کافی داشته باشید.
نتیجهگیری
همان طور که تا این بخش از مطلب متوجه شدید؛ تومور نخاعی یکی از مشکلات پیچیده و جدی است که میتواند زندگیتان را تحت تأثیر قرار دهد. آگاهی از علائم و تشخیص زودهنگام این مشکل، نقش مهمی در موفقیت درمان دارد. با این که درمانهای مختلفی برای انواع تومور نخاعی وجود دارد، اما انتخاب بهترین روش بستگی به نوع و شرایط هر بیمار دارد. پس اگر شما یا یکی از نزدیکانتان دچار علائم مشکوک هستید؛ بهتر است هرچه سریعتر با یک متخصص مشورت کنید و از پیشرفت احتمالی مشکل جلوگیری نمایید.