سرخوردگی مهره های کمری چه زمانی رخ می دهد و چگونه درمان می شود؟
سرخوردگی مهره های کمری از جمله عارضههایی محسوب میشود که در ناحیه کمر به وجود میآید. عارضه مذکور باعث میشود تا یکی از مهرههای کمری بر روی مهره پایینی به سمت جلو لغزیده و فرد مربوطه در ناحیه مذکور با درد و ناراحتی مواجه شود. میزان درد سرخوردگی مهرهها از 1 تا 4 درجهبندی میشود و روند درمانی این عارضه نیز بر همین اساس تعیین میگردد.
سرخوردگی مهره های کمری چیست؟
سرخوردگی مهره های کمری که از آن با عنوان اسپوندیلولیستزیس یاد میشود، نوعی عارضه دردناک در ناحیه ستون فقرات است. این عارضه باعث میشود تا یکی از مهرههای ناحیه کمر بر روی مهره پایینی به سمت جلو بلغزد و در نتیجه این رویداد، فرد در ناحیه مذکور درد و ناراحتی شدیدی را تجربه کند. این عارضه به وسیله تکنیکهای جراحی و روشهای غیر جراحی قابل درمان است. چنانچه این عارضه از شدت کمی برخوردار باشد، میتوان از تمرینها و حرکات اصلاحی برای بهبود علائم استفاده کرد.
آشنایی با علائم سرخوردگی مهره های کمری
سرخوردگی مهره های کمری (اسپوندیلولیستزیس) با درد در ناحیه کمر همراه میشود. البته هر درد در ناحیه کمر و ستون فقرات نمیتواند ناشی از این عارضه باشد. لذا در صورت مشاهده درد و ناراحتی در این ناحیه میبایست به متخصصین این حوزه مراجعه صورت گیرد. سایر علائمی که مبتلایان به اسپوندیلولیستزیس تجربه میکنند، عبارتند از:
- درد پا: علائم این عارضه ممکن است در ناحیه پاها و به ویژه در ناحیه ران و باسن مشاهده شوند.
- بیحسی یا ضعف در ناحیه پاها: چنانچه سرخوردگی مهره کمر به اعصاب نخاعی فشار وارد کرده باشد، این احتمال وجود دارد که فرد در ناحیه پا احساس ضعف و بیحسی کند.
- سفتی و درد عضلات: این عارضه میتواند با سفتی یا درد در عضلات کمر خود را نشان بدهد.
- عدم تعادل یا مشکل در راه رفتن: چنانچه اسپوندیلولیستزیس از شدت بالایی برخوردار باشد، راه رفتن، ایستادن و گاها حفظ تعادل برای فرد دشوار میشود.
علت های سرخوردگی مهره های کمر
علل و دلایل مختلفی برای سرخوردگی مهره های کمر وجود دارد؛ که برخی از رایجترین آنها عبارتند از:
- نقصهای مادرزادی در ناحیه ستون فقرات
- آسیبدیدگی در ناحیه کمر
- فرسوده شدن دیسکهای بین مهرهای
- حرکات مکرر و انجام فعالیتهای سنگین
آشنایی با انواع سرخوردگی مهره های کمر
انواع مختلفی از سرخوردگی مهره کمر وجود دارد که عبارتند از:
سرخوردگی پس از عمل جراحی
علائم این عارضه گاها پس از انجام عملهای جراحی ستون فقرات ظاهر میشوند.
نقص های مادرزادی
سرخوردگی مهره کمر میتواند به سبب شکلگیری غیرطبیعی استخوانها در سنین رشد پدیدار شود. به عبارت سادهتر، نقصهای مادرزادی در ناحیه ستون فقرات، میتواند ریسک بروز سرخوردن مهرههای کمری را افزایش دهند.
سرخوردگی بر اثر حرکات مکرر
حرکات افراطی و مکرر، نظیر بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن به جلو و مواردی از این دست، میتوانند بر روی ستون فقرات فشار وارد ساخته و درنتیجه ریسک بروز سرخوردگی مهرههای کمر را افزایش دهند.
سرخوردگی دژنراتیو
این حالت ار سرخوردگی معمولا بر اثر افزایش سن رخ میدهد. با گذشت زمان و افزایش سن، استخوانها تحلیل رفته و همچنین دیسکهایی که از مهرههای زیرین بهعنوان نقطه اتکای خود استفاده میکنند، آب خود را از دست داده و نازک میشوند. در نتیجه این مسائل، احتمال جابجایی و لغزش مهرهها افزایش یافته و فرد با سرخوردگی مهره کمر مواجه میشود.
سرخوردگی ضربه ای
آسیب به ستون فقرات (نظیر شکستگی، رگ به رگ شدن و …) میتواند ریسک بروز این عارضه را افزایش دهد.
سرخوردگی ایسکمیک
عارضه مذکور میتواند به دلیل معیوب بودن قسمتی از مهرهها، موسوم به قسمت بین مفصلی (pars interarticularis) بروز پیدا کند.
سرخوردگی مهره آسیب شناختی (پاتولوژیک)
این حالت از سرخوردگی بر اثر اختلالات استخوانی یا مشکلاتی نظیر تومورها رخ میدهد.
سرخوردگی مهره تروماتیک
سرخوردگی مهره تروماتیک بسیار نادر است. این شکل از سرخوردگی با شکستگی حاد بخشهایی از ستون فقرات همراه میشود.
تشخیص سرخوردگی مهره های کمری
همانطور که اشاره شد، انواع مختلفی از سرخوردگی مهرههای کمری وجود دارد و این عارضه میتواند با علائم و شدت متفاوتی بروز پیدا کند. لذا در هنگام مشاهده هرگونه علائم مشابه میبایست به پزشک مراجعه صورت گیرد. پزشک متخصص از طریق انجام معاینه فیزیکی درباره منشا درد و میزان ضعف عضلانی اطلاعاتی را کسب کرده و سپس برخی از آزمایشها را تجویز میکند، که رایجترین آنها عبارتند از:
- سونوگرافی
- اشعه ایکس
- سیتیاسکن
- MRI
درمان سرخوردگی مهره های کمری
روش درمان عارضه سرخوردگی مهره کمر میتواند به تشخیص پزشک، شرایط و میزان درد فرد و سن وی بستگی داشته باشد. بر اساس این پارامترها روشهای مختلفی تجویز میشوند که رایجترین آنها عبارتند از:
- استفاده از داروها: داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (نظیر آسپرین، ناپروکسین، ایبوپروفن)، مسکنها یا ضد دردها (مانند استامینوفن) میتوانند درد ناشی از سرخوردگی مهرههای کمری را کاهش دهند. در صورت لزوم نیز میتوان از تزریقهای اپیدورال بهرهجویی کرد.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپیستها میتوانند از طریق اصلاح برخی از عادات (نظیر حالت نشستن، ایستادن، دراز کشیدن و …) به کاهش علائم سرخوردگی مهره های کمری کمک کنند.
- گرما و سرما درمانی: از طریق روش گرما درمانی یا گرما و سرما درمانی به صورت متناوب، میتوان خونرسانی به ناحیه آسیبدیده را افزایش داده و جذب مواد مغذی را افزایش داد. این روش نیز میبایست از طریق مراجعه به فیزیوتراپیستها دنبال شود.
- اولتراسوند: اولتراسوند میتواند از طریق افزایش گردش خون، اسپاسم عضلانی را کاهش داده و به کاهش تورم، سفتی و درد کمک کند.
- تمرینات ورزشی: برخی از تمرینات ورزشی و اصلاحی اصولی برای درمان سرخوردگی مهرههای کمری مؤثر واقع میشوند. این ورزشها میبایست بر اساس تشخیص درمانگر و وضعیت فرد بیمار تعیین شوند.
- طب سوزنی: متخصصین میتوانند برای بهبود علائم سرخوردگی مهره کمری از طب سوزنی بهرهجویی کرده و از تشدید این عارضه جلوگیری کنند.
- کمربندهای طبی: کمربندهای طبی میتوانند از طریق اصلاح حالت ستون فقرات و کاهش فشار بر روی آنها، از لغزش و ورود آسیب بیشتر به اعصاب نخاعی و دیسکهای کمری جلوگیری کنند.
- ماساژ و استراحت: از طریق استراحت کافی میتوان به کاهش التهاب و درد کمک کرد. همچنین با کمک ماساژ میتوان اسپاسم عضلانی را کاهش داده و خونرسانی به ناحیه آسیبدیده را افزایش داد.
روش های جراحی درمانی سرخوردگی مهره های کمری
در موارد شدید سرخوردگی مهره های کمری و در شرایطی که روشهای غیر جراحی مؤثر واقع نشوند، میتوان از روشهای جراحی بهرهجویی کرد. این روشهای جراحی به 2 نوع تقسیمبندی میشوند که عبارتند از:
روش فیوژن
در این روش، از استخوان یا پیوند برای اتصال مهره لغزیده به مهره زیرین بهرهجویی صورت میگیرد. این تکنیک از لغزش بیشتر مهره جلوگیری کرده و موجبات کاهش علائم را فراهم میآورد.
روش دکمپرسین
در طی روش دکمپرسین، پزشک معالج فضای بیشتری را برای نخاع و ریشههای عصبی ایجاد میکند. این اقدام درنهایت میتواند درد ناحیه را کاهش داده و ضعف و بیحسی در پاها را کاهش دهد.
کلام آخر
سرخوردگی مهره های کمری یک عارضه نسبتا رایج محسوب شده که در ناحیه کمر به وجود میآید. این عارضه بر اثر لغزش مهرههای کمری بر روی مهره پایینی رخ داده و فرد را با درد و ناراحتی در ناحیه کمر مواجه میسازد. شدت سرخوردگی مهرههای کمری متفاوت بوده و روشهای درمانی متعددی برای درمان این مشکل وجود دارد. این عارضه در صورت عدم رسیدگی تشدید یافته و فرد را با بیحسی و ضعف در ناحیه پا مواجه میسازد؛ لذا در صورت مشاهده علائم سرخوردگی مهره کمری و سایر علائم مشابه میبایست در اولین فرصت به متخصصین این حوزه مراجعه صورت گیرد.