تلفن: 09102093301 
برای دریافت نوبت حتما تماس بگیرید.
تنگی کانال نخاعی چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟
تنگی کانال نخاعی عارضه‌ای است که در طی آن فضای بین ستون فقرات باریک می‌شود. این عارضه ممکن است نخاع و ریشه‌های عصبی قرار گرفته در مهره‌های ستون فقرات را فشرده کند که عوارضی چون کمر درد و گردن درد را به همراه دارد حتی ممکن است فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره وا دارد. این عارضه به دلایل مختلفی مثل ژنتیک یا افزایش سن روی می‌دهد. تنگی کانال نخاعی با علائمی مثل کمر درد، گردن درد، ضعف بازوها و پاها، بی‌حسی و گزگز خود را نشان می‌دهد. برای تشخیص قطعی این عارضه باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با توجه به شدت عارضه یکی از روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی، تزریق، خود مراقبتی با جراحی را برای شما تجویز کند.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
تنگی کانال نخاعی عارضه‌ای ارتوپدی است که منجر به باریک شدن فضای میان ستون فقرات می‌شود. این عارضه فضای موجود برای نخاع و اعصاب منشعب شده از نخاع را کوچک می‌کند. تنگی کانال نخاعی با تحریک و فشرده کردن نخاع و اعصاب آن باعث کمر درد و سیاتیک می‌شود. این عارضه اغلب به مرور و به دلایل مختلفی شکل می‌گیرد. علت اصلی تنگی کانال نخاعی آرتروز یا تغییرات ناشی از ساییدگی ستون فقرات است ( این عارضه‌ها اغلب در پی افزایش سن ایجاد می‌شوند). این بیماری معمولا خاموش است و تا مدت‌ها هیح گونه علائمی ندارید. پس از پیشرفت بیماری با توجه به شدت عارضه و محل آن علائمی مثل ضعف پاها و بازوها، گز گز، گردن درد و کمر درد را تجربه خواهید کرد. این بیماری ممکن است در هر نقطه از ستون فقرات به وجود بیاید اما اغلب در ناحیه کمر و گردن شکل می‌گیرد.
دلایل تنگی کانال نخاعی چیست؟
علل ایجاد تنگی کانال نخاعی بسیار زیاد است، اما این عارضه به هر علتی که رخ دهد سبب باریک شدن فضای پیرامون نخاع و ریشه های اصلی ستون فقرات می‌شود و در ساختار ستون فقرات تغییر ایجاد می‌کند. این عارضه به دلایل زیر در بدن شکل می‌گیرد.
رشد بیش از حد استخوانی یا زائده استخوانی
زائده استخوانی عارضه‌ای است که سبب از بین رفتن غضروف مفصل‌ها از جمله مفاصل ستون فقرات می‌شود. غضروف از اصابت استخوان‌ها به هم جلوگیری می‌کند که با از بین رفتن آن استخوان‌ها روی هم ساییده می‌شوند. در پی این اتفاق به صورت طبیعی استخوان جدید در ناحیه صدمه دیده رشد می‌کند. این عارضه در اصطلاح خار استخوانی یا رشد بیش از حد استخوان خوانده می‌شود. در نهایت این زائده‌ها روی مهره‌های ستون فقرات به سمت کانال نخاعی رشد می‌کنند و باعث باریک شدن این فضا و فشرده شدن اعصاب ستون فقرات می‌شوند.
دیسک‌های بیرون زده یا فتق دیسک
علت دیگر عارضه تنگی کانال نخاعی دیسک‌های بیرون آمده است. میان هر مهره یک بالشتک گرد و صاف وجود دارد که نقش ضربه گیر را در ستون فقرات ایفا می‌کند. با افزایش سن یا علل دیگر دیسک‌ها خشک و مسطح می‌شوند. با مسطح شدن دیسک‌ها مایع ژل مانند آن به سمت بیرون پاره یا خارج می‌شوند. دیسک بیرون آمده به اعصاب اطراف فشار وارد می‌کند و باعث تنگی کانال نخاعی می‌شود.
تنگی کانال نخاعی چه علائمی دارد؟
در شروع شکل گیری عارضه تنگی کانال نخاعی ممکن است بیمار هیچ علائمی را تجربه نکند، البته برخی بیماران هم علائمی دارند. تنگی کانال نخاعی به مرور شکل می‌گیرد و با گذشت زمان شدید‌تر می‌شود. این عارضه در نقاط مختلف ستون فقرات ایجاد می‌شود ولی بیشتر بیماران آن را در ناحیه کمر و گردن تجربه می‌کنند. علائم بیماری تنگی کانال نخاعی در همه بیماران مشترک نیست و هر بیماری با توجه به نقطه درگیر شده و شدت بیماری علائم مختلفی را تجربه می‌کند. شایع‌ترین علائم این عارضه عبارتند از:
- درد در ناحیه کمر یکی از علائمی است که بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی آن را تجربه می‌کنند. این درد در برخی افراد مانند یک درد خفیف یا سوزش است. همچنین در برخی مواقع این درد پیوسته و ثابت نیست.
- درد سیاتیک از دیگر علائم این بیماری است. این درد از ناحیه لگن شروع و تا پایین پا کشیده می‌شود.
- احساس سنگینی در پاها از دیگر نشانه‌های این عارضه است که گاهی منجر به گرفتگی عضلات پا می‌شود.
- افراد مبتلا به این عارضه بی حسی یا گز گز در باسن یا پا را تجربه می‌کنند.
- اگر تنگی کانال نخاعی حاد شود، فرد در ناحیه ساق پا احساس ضعف می‌کند.
- فرد هنگام ایستادن طولانی یا راه رفتن در سراشیبی، خم شدن یا راه رفتن در سر بالایی احساس درد می‌کند.
- در موارد شدید فرد کنترل مثانه و روده را از دست می‌دهد.
- اگر این عارضه در ناحیه گردن ایجاد شود، فرد علائمی مثل بی حسی یا گزگز بازو، ضعف دست و پا، مشکلات تعادلی، از دست دادن عملکرد انگشتان مانند دکمه بستن را تجربه می‌کند.
راه‌های درمان تنگی کانال نخاعی چیست؟
روش درمان تنگی کانال نخاعی با توجه به شدت بیماری و علائم آن متفاوت است. در صورتی که علائم کم باشد، پزشک متخصص راه‌های خود مراقبتی را به شما پیشنهاد می‌کند. در صورت بهبود نیافتن عارضه یا شدید بودن علائم پزشک روش‌های درمانی دیگری مثل فیزیوتراپی، دارو درمانی، تزریق استروئید و در نهایت جراحی را به شما توصیه می‌کند. به طور کلی راه‌های درمان این بیماری عبارتند از:
درمان های خودمراقبتی
درمان‌های خود مراقبتی شامل گرما درمانی، ورزش و سرما درمانی است. هر یک از این روش‌ها اگر مطابق با دستورات پزشک انجام شود به بهبودی این عارضه کمک زیادی می‌کنند. گرما درمانی اغلب برای تسکین و کاهش درد آرتروز توصیه می‌شود. گرما با افزایش جریان خون سبب شل شدن عضلات و در نتیجه کاهش درد مفاصل خواهد شد.
در صورتی که کمپرس گرم درد شما را تسکین نداد از سرما درمانی استفاده کنید. کمپرس سرد باید بیست دقیقه روی ناحیه مورد نظر قرار گیرد، سپس بیست دقیقه آن را بردارید و مجددا این کار را تکرار کنید. سرما درمانی سبب کاهش حساسیت، تورم و التهاب می‌شود. همچنین برخی ورزش‌ها سبب تسکین درد و تقویت عضلات می‌شوند، این ورزش‌ها را حتما با توصیه پزشک انجام دهید.
دارو درمانی
در برخی موارد پزشک برای تسکین درد داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروسکن، آسپرین یا استامینوفن، داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین، داروهای مخدر مانند اکسی کدون یا هیدروکودون و دارو های ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند آمی تریپتیلین را توصیه می‌کند. این داروها باید با تجویز پزشک و در مدت زمان معینی مصرف شوند تا مشکلاتی برای شما به وجود نیاورند. در صورت داشتن هرگونه بیماری زمینه‌ای حتما پزشک را در میان بگذارید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از راه‌های درمانی بسیار موثر برای بهبود و تسکین درد عارضه تنگی کانال نخاعی است. در این روش درمانی زیر نظر فیزیوتراپیست تمریناتی برای تعادل، انعطاف‌پذیری و ثبات ستون فقرات انجام می‌دهید. فیزیوتراپیست حتی نحوه صحیح راه رفتن را برای کاهش فشار روی اعصاب به شما آموزش می‌دهد.
تزریق استروئید
در صورتی که هیچ یک از روش‌های درمانی موثر نباشد، روش درمانی تزریق استروییدی تحویز می‌شود. کورتیکواستروئید‌ها در کاهش التهاب، درد و تحریک بسیار موثرند. این روش درمانی معمولا سه تا چهار بار در طول سال تکرار می‌شود.
درمان با جراحی
درمان با جراحی در مواردی که عارضه بسیار شدید باشد و هیچ یک از روش‌هایی درمانی پاسخگو نباشد، انجام می‌گیرد. جراحی تنگی کانال نخاعی با توجه به محل و شدت عارضه با روش‌هایی مختلفی انجام می‌گیرد.
جمع‌بندی
تنگی کانال نخاعی یکی از بیماری‌های سیستم عصبی نخاعی است که باعث باریک شدن فضای بین مهره‌ای می‌شود. این بیماری به تدریج رخ می‌دهد و پس از رشد خود را علائم مختلفی مانند گزگز، درد در ناحیه کمر، عملکرد نامطلوب دست و … نشان می‌دهد. بیماری تنگی کانال نخاعی اغلب قابل درمان است و مشکلات مادی برای فرد به وجود می‌آورد. در موارد نادر اگر در درمان آن کوتاهی شود ممکن است کنترل روده و مثانه یا توان حرکتی خود را از دست بدهید. برای تشخیص این بیماری و درمان آن باید به پزشک متخصص ارتوپد یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.